Trump’ın tarifeleri küresel piyasaları kıpkırmızı yaptı!

ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret savaşlarında geri adım atmayacağını açıklaması, dünya ekonomisini adeta şok dalgasına soktu. Yeni haftaya girilirken, dünya genelindeki borsalarda büyük çaplı satışlar yaşandı. Asya’da başlayan düşüşler ABD vadeli endekslerine sıçrarken, kripto para piyasaları da sert değer kayıpları yaşadı.

BORSA HAFTAYA SERT DÜŞÜŞLE BAŞLADI

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftaya yüzde 2,80 düşüşle 9.117,38 puandan başladı.

Ancak saat 10.10 itibarıyla BIST 100 endeksindeki kayıp yüzde 3,14 düşüşle 9.084 puandan seyrediyor.

Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 262,45 puan ve yüzde 2,80 azalışla 9.117,38 puana indi.

Bankacılık endeksi yüzde 3,61 ve holding endeksi yüzde 2,80 değer kaybederek 11 bin 968 puana geriledi.

Tüm sektör endeksleri gerilerken en fazla kaybettiren bankacılık oldu.

Yurt içinde dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,10 değer kaybederek 9.379,83 puandan tamamladı.

Yurt içi tarafta ise dalgalanmalar hız kazandı. Euro, 42 TL'yi aştı, düne göre yüzde 0,86 artışla 42,0337 seviyesine yerleşti.

TÜRKİYE'NİN RİSK PRİMİ ARTTI

Türkiye'nin 5 yıllık risk primi 29 puan artışla 377 seviyesine yükseldi. Yeni haftaya Borsa İstanbul’da yaşanan sert düşüşle girilirken, Türkiye’nin risk primi de yukarı yönlü hareket etti; haftanın ilk işlem gününde 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 372 baz puana yükselerek Kasım 2023’ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı; 19 Mart’tan bu yana 300 baz puanın üzerinde seyreden CDS’lerdeki bu artış, piyasaların Türkiye ekonomisine yönelik risk algısının yeniden yükseldiğine işaret ediyor.

PİYASALARDA DEPREM HAVASI

ABD’den gelen açıklamalar küresel finans sisteminde depreme yol açtı. Donald Trump, “Gümrük vergilerinden geri adım atılmayacak” diyerek ticaret savaşlarında kararlı olduklarını vurgularken, bu açıklama piyasalar üzerinde ani ve derin etkiler yarattı. ABD vadeli endeksleri yüzde 3'ü aşkın düşüşle açıldı. Dow Jones yüzde 2,35, S&P 500 yüzde 2,9, Nasdaq ise yüzde 3,9 oranında kayıpla işlem görüyor.

ASYA PİYASALARINDA DA PANİK VAR

Japon Nikkei endeksi yüzde 8’i aşan bir düşüşle açıldı ve sonrasında yüzde 6,40 seviyelerine kadar toparlandı. Çin’de CSI 300 endeksi yüzde 5, Güney Kore’de Kospi yüzde 4’ün üzerinde değer kaybetti. Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 13'e yakın gerilerken, Avustralya borsasında da yüzde 4’e yakın düşüş yaşandı.

KRİPTO PARALAR DA KAN KAYBETTİ

En büyük kripto para birimi olan Bitcoin'in fiyatı, son 24 saatte ABD'nin agresif gümrük vergisi politikasının olası sonuçlarına ilişkin belirsizliklerin etkisiyle yüzde 10'dan fazla düşerek 75 bin doların altına indi.

Ethereum ise yüzde 10’luk bir kayıpla bin 452 dolara kadar indi. Analistler, satış baskısının Ethereum tarafında giderek arttığını belirtiyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük tarife paketiyle ilgili devam eden belirsizlik nedeniyle Bitcoin, 75 bin doların altında düştü.

Analiz şirketi Coinmarketcap'in verilerine göre, Bitcoin dahil küresel kripto para piyasasının değeri 24 saatte yaklaşık yüzde 10,58 azalarak 2 trilyon 390 milyar dolara geriledi.

En büyük kripto para birimi olan Bitcoin'in fiyatı, son 24 saatte ABD'nin agresif gümrük vergisi politikasının olası sonuçlarına ilişkin belirsizliklerin etkisiyle yüzde 10'dan fazla düşerek 75 bin doların altına indi.

TSİ 10.00 itibarıyla 74 bin 980 dolardan işlem gören Bitcoin'in haftalık değer kazancı ise yüzde 8,36 oldu.

DEĞERLİ METALLER VE ENERJİ PİYASALARI DA DÜŞÜŞTE

Altın, onsu haftaya yükselişle başladıktan sonra yönünü yeniden aşağı çevirdi. Ons altın 10.03'te  başına 3 bin 15 dolara geriledi. Yurtiçinde gram altın ise 3690 TL'den satılıyor.

Brent petrol ise 63 dolar sınırına kadar çekildi, sonrasında 62,75 dolar civarında denge buldu.

DOLAR GÜÇLENİRKEN EURO GERİLİYOR

Haftaya dolar endeksi 102,85 seviyesinden başlarken, 10 yıllık ABD tahvil getirisi yüzde 3,93 seviyesinde. EUR/USD paritesi ise 1,9035’e yakın işlem görüyor.

TRUMP: GERİ ADIM YOK, İLACI ALMAK ŞART!

Trump, borsaları yerle bir eden tarifeleri "ilaç" olarak tanımladı. Tarifelerin borsalardaki etkisiyle ilgili olarak "hiçbir şeyin değer kaybettiğini görmek istemiyorum ama bir şeyleri düzeltmek için baze ilaç almanız gerekir" ifadesini kullandı.

ABD Başkanı Donald Trump, yabancı hükümetlerin yeni gümrük tarifelerinden muaf tutulmak için “çok büyük miktarda para” ödemesi gerektiğini söyledi.

Pazartesi günü dünya piyasalarında yaşanan büyük düşüşlerin ardından bu açıklamalar yatırımcıların endişelerini artırdı. Asya borsaları sert düşerken ABD vadeli işlemleri de ciddi kayıplar yaşadı. Trump'ın yarattığı küresel ekonomik çöküntü, dünya çapında hissediliyor.

EKONOMİK HARAÇ

Trump, Florida’daki golf tatilinden dönerken Air Force One uçağında gazetecilere konuştu. Trump, Avrupa ve Asya'dan liderlerle görüştüğünü ve bu ülkelerin kendisini tarifeler konusunda ikna etmeye çalıştığını söyledi. Ancak “Yıllık bazda çok büyük paralar ödenmeden görüşme olmaz” diyerek pazarlık alanını daralttı.

Geçen hafta ilan edilen tarifelere Çin karşılık verdi. Bazı yatırımcılar ve siyasetçiler tarifelerin kalıcı mı yoksa pazarlık aracı mı olduğunu kestirmekte zorlandı.

Trump’ın destekçilerinden milyarder yatırımcı Bill Ackman, ekonomik bir “nükleer savaş” yaşanmaması için tarifelerin durdurulması çağrısı yaptı.

Trump’ın ekonomi ekibi ise bu süreci “küresel ticaret düzeninde zekice bir yeniden konuşlanma” olarak niteledi.

'ELLİDEN FAZLA ÜLKE MASAYA OTURDU'

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Çarşamba gününden bu yana elliden fazla ülkenin müzakere masasına oturduğunu söyledi.

Ticaret Bakanı Howard Lutnick, tarifelerin "haftalarca" yürürlükte kalacağını belirtti. Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba ise sonuçların “bir gecede” alınamayacağını söyledi.

Japon borsasında bankacılık hisseleri önderliğinde yaşanan sert satışlar, piyasanın bu sürece güvenmediğini gösterdi.

ABD gümrük yetkilileri, cumartesi gününden itibaren birçok ülkeye yüzde 10’luk genel tarife uygulamaya başladı. Çarşamba sabahından itibaren bu oranların yüzde 50’ye kadar çıkması bekleniyor.

Tayvan, tarifesiz ticaret teklif etti. İsrail Başbakanı Netanyahu tarifelerin hafifletilmesini isteyeceğini duyurdu. Hindistan ve Vietnam da Washington’la anlaşma arayışında.

JPMorgan, tarifelerin ABD büyümesini bu yıl yüzde 0.3 düşüreceğini tahmin etti. Goldman Sachs ise Çin’in büyümesinde en az 0.7 puanlık kayıp öngördü. İki banka da küresel resesyon riskini yüksek buluyor.

İŞTE ABD'NİN GÜMRÜK TARİFELERİ

Trump’ın imzaladığı kararnameyle birlikte, Avrupa Birliği’ne yüzde 20, Çin’e yüzde 34, Vietnam’a yüzde 46 ve daha birçok ülkeye yüzde 10 ila yüzde 50 arasında değişen gümrük vergileri uygulanacak. Türkiye dahil bazı ülkelere ise yüzde 10 oranında vergi getirilecek.

Uzmanlar, tarifelerin uzayan bir ticaret savaşını tetikleyebileceğine dikkat çekerek, piyasaların yakın vadede toparlanmasının zor olduğunu ifade ediyor. Küresel resesyon endişeleri yeniden alevlenmiş durumda.