Bakan Gül İzmir'de... Buca Cezaevi açıklaması

Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, İzmir'de bir otelde düzenlenen uzlaştırma ödül töreni programına katıldı. İzmir Cumhuriyet Başsavcısı Kamil Erkut Güre, Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü Ali Öztürkmen, başsavcı ve savcıların katılımıyla düzenlenen törende uzlaştırmada başarılı olarak ödüle layık görülen Cumhuriyet başsavcıları ve uzlaştırmadan sorumlu Cumhuriyet savcıları ile uzlaştırmacılara plaketleri verildi.

Uzlaştırma ödül töreni ve uzlaştırma uygulamalarının değerlendirme toplantısı ve atölye çalışma programı nedeniyle 2 gün boyunca İzmir'de olacağını ifade eden Bakan Gül, özellikle görüş ve önerilerin çalışmalara katkı sağladığını belirterek, bu toplantıların sahadaki gelişmeleri, ihtiyaçları masaya yatırmak ve tedbirleri almak açısından büyük önem taşıdığını söyledi. Sosyal, bilimsel, ekonomik gelişmelerin etkisiyle uyuşmazlıkların çeşitlendiğini kaydeden Gül, taraflar arasındaki her uyuşmazlığın mahkeme önüne gelmesinin sürecin uzamasına neden olduğunu belirterek, "Anlaşmazlıkların tarafları ve toplumu tatmin edecek şekilde adil biçimde sonuçlanmasını amaçlıyoruz. Neticeye hızlı ve basit yöntemlerle ulaşılması maddi ve yargılama hukukunun hedefleri arasındadır. Bakanlık olarak, yargının görevini hakkıyla yerine getirmesi ve adaletin hızlı bir şekilde tecelli etmesi hedefi doğrultusunda kesintisiz bir çalışma yürütmekteyiz. Bu doğrultudaki çalışmalarımızın temelini iki temel belge oluşturmaktadır. Birincisi 'Güven Veren ve Erişilebilir Bir Adalet Sistemi' vizyonuyla Mayıs 2019'da Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan Yargı Reformu Stratejisi Belgesidir. Bu belgede 'Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinin Yaygınlaştırılması' bir amaç olarak belirlemiştik" dedi.

Modern ceza hukuku anlayışında, mağdurun suç nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların telafi edilmesi ile ceza yargılaması sürecindeki haklarının korunmasının öncelik olarak ortaya çıktığını anlatan Bakan Gül, bu anlayışın bir yansıması olarak suç mağdurlarının korunmasına, ceza adaleti sistemi içerisinde haklarının güçlendirilmesine ve onarıcı adalet anlayışının geliştirilmesine büyük önem verildiğini kaydetti. Bakan Gül, Türk ceza adalet sistemine ilişkin reform çalışmalarıyla ceza mevzuatını, modern dünyada geçerli olan insan odaklı yaklaşımları dikkate alarak sürekli yenilendiğini dile getirdi. Toplumumuzun kültür ve geleneğinde var olan uzlaştırmanın ilk kez 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile ceza adalet sistemine dahil edildiğini anlatan Gül, şöyle konuştu:

"Yapılan düzenlemelerle uzlaştırma, ceza adalet sistemimizde gün geçtikçe etkisini artıran, ceza yargılamasının yükünü hafifleten, çözümün taraflarca bulunmasını sağlayan etkin bir kurum haline gelmiştir. Uzlaştırma kurumuna ilişkin en güncel düzenlemeyi birinci yargı paketi kapsamında yaptık. Yapılan düzenlemeyle uzlaştırma kapsamını genişlettik. Uzlaştırma; toplumun bünyesinden doğan bir kurumdur. Uyuşmazlığı yeni çatışmalar üretmeden çözerek sağlıklı toplum yapısını devam ettirmeyi amaçlamaktadır. Uzlaşmada, anlaşmazlığın her iki tarafın da kazandığı ve mutlu olduğu bir sonuçla çözüme kavuşturulması hedeflenmektedir. Uzlaşma ile fail işlediği suçun sorumluluğunu üstlenmektedir. Aynı zamanda fail suçun sonuçlarını gidermekte ve toplumla yeniden bütünleşme olanağını elde etmektedir. Mağdurun ise suçtan doğan zararı, kısa bir süre içerisinde giderilerek fail ile mağdur arasında barışı sağlamaktadır. Böylece yalnızca ceza davalarının değil, mağdurun zararını tazmin amacıyla yeni hukuk davalarının açılmasını önleyerek hukuk mahkemelerinin de iş yükünü azaltmaktadır. Yine bunların sonucu olarak uzlaşma, yargılama giderlerinden tasarruf yapılmasına katkı sunmaktadır. Uzlaştırmada, mağdurun zararının giderilmesinin yanı sıra, sosyal dayanışma örneği olan edimler üzerinde de anlaşıldığını görmekteyiz. Bazen de uyuşmazlıklar özür dileme ve helalleşme ile çözülmüştür. Bunlar toplumumuzun özünde olan yardımlaşma ve dayanışma duygusunu gösteren güzel ve anlamlı örneklerdir. Böylece uzlaşma ile kardeşlik hukukunun tesisi de sağlanmaktadır. Taraflar mahkemeye gitmeden anlaşmazlıklarını barışçıl yöntemlerle çözmektedirler"

HUKUK FAKÜLTESİ ŞARTI GETİRİLECEK

Bakan Abdülhamit Gül, 1 Ocak 2017'den bugüne toplam 1 milyon 14 bin dosyada mağdur ile şüphelinin uzlaştığını ifade ederek 2017 yılında yüzde 80 ile başlayan müzakere başarı oranının, 2020 yılında yüzde 85'e ulaştığını ifade etti. Her yıl uzlaştırmanın başarısının arttığına dikkat çeken Gül, uyuşmazlıkların barışçıl yöntemlerle çözülmesinin yaygınlaştığını kaydetti. 4 Haziran 2018 tarihi itibariyle eğitimli uzlaştırmacılarla yepyeni bir döneme girildiğini ifade eden Gül, şöyle devam etti:

"Halihazırda, uzlaştırmacı siciline kayıtlı 27 bin 76 uzlaştırmacı bulunmaktadır. Bu uzlaştırmacılardan 26 bin 605'i Cumhuriyet başsavcılıkları uzlaştırmacı listelerinde aktif olarak görev yapmaktadırlar. Reform irademizi her alanda olduğu gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından olan uzlaştırma konusunda da canlı ve diri tutuyoruz. Bundan sonra uzlaştırmacı olabilmek için hukuk fakültesi mezunu olma şartı da hedeflerimiz arasındadır. Böylece bu kurumun daha güçleneceğine inanıyoruz. Vatandaş devletle masaya oturacak. İdari meselelerde vatandaş devletle, devlet vatandaşla mahkemelik olmadan önce bir masa etrafında oturarak uyuşmazlığın çözümlenmesini önemsiyoruz. Sulh kurumu sayesinde vatandaşımız devleti ile davalık olmadan uyuşmazlığını çözme imkanına kavuşmuş olacaktır. Vatandaşımız hakkına daha kısa sürede erişecek ya da uyuşmazlığını daha kısa sürede çözmüş olacaktır. Coğrafi teminat, hakim teminatını arttıracaktır."

BUCA CEZAEVİ KAPANIYOR

Konuşmasında yıllardır Buca'da şehrin ortasında kalan bir cezaevi olduğunu hatırlatan Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, yaklaşık 4 bin vatandaşın orda kaldığını söyleyerek, "Bu cezaevi 1959 yılından beri faaliyet gösteriyordu. Bakanlık olarak İzmir'in talebini dikkate alıyoruz. Depreme dayanıklılığı ve çağdaş görünümden uzak bu cezaevi İzmir'e yakışmıyordu. Artık Buca cezaevini kapatma kararı aldık. Burası İzmir’imize yakışır şekilde, cezaevi olarak değil, en güzel şekilde değerlendirilecek. Oraya mahkum tutuklu almıyoruz. İzmir'imiz için hayırlı olsun. İzmir’imizin şehir içinde kalan bu yapısı daha güzel şekilde değerlendirilmiş olacak" diye konuştu.  

Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü Ali Öztürkmen ise uyuşmazlıkların alternatif çözümler olarak birçok ülkenin ceza adalet sisteminde bir yöntem olarak kabul edildiğine dikkat çekti. Onarıcı adalet anlayışının bir parçası olarak uzlaştırma kurumunun alternatif bir çözüm yöntemi olarak kullanıldığını ifade eden Öztürkmen, "Suç teşkil eden davranışların sebebi olan zararın giderilmesini ön planda tutan uzlaştırma tüm paydaşların katkısına imkan sunmakta, çatışmanın çözümüne tarafları davet etmektedir. Böylece adalete erişim sağlanmaktadır. En önemlisi olan taraflar süreçten iyileşmiş olarak ayrılır. Uzlaştırma Türk ceza hukukuna 2005 yılında girmiş olup 2016 yılında yapılan köklü değişikliklerle ivme kazanmış, 2019 yılında gerçekleştirilen düzenlemelerle daha da güçlenmiştir. İlk defa uzlaştırmacı eğitimi ve sınavı yapılmıştır. Çeşitli illerde uygulayıcılara yönelik çok sayıda eğitim semineri düzenlenmiştir" dedi.

Konuşmaların ardından 2020 yılında en başarılı 25 cumhuriyet başsavcısı ile 2020 yılının en başarılı 10 uzlaşmacısına plaketleri verildi. Ayrıca ödül törenin ardından, 2 gün boyunca yapılacak toplantılarda uzlaştırma kurumuna ilişkin karşılaşılan sorun ve ihtiyaçların istişare edileceği bildirildi.

Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, daha sonra İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger'i makamında ziyaret etti. Görüşme basına kapalı olarak gerçekleşti.