Salgınla mücadelede ikinci dönem başladı

Bakan Koca’nın konuşmasından öne çıkanlar şöyle:

*Türkiye koronavirüsü ile mücadelesinde ilk dönemi tamamlamıştır.

*Dünyada salgının hızı kesilebilmiş değil. Türkiye’de ise vaka sayısı inişe geçti.

*29 Nisan’da günlük test sayımız 43 bin 498’e ulaştı. Test sayısındaki bu artışa rağmen tespit edilen vaka sayısı azalmaya başladı.

*29 Nisan corona virüsü ile mücadelede birinci dönemi geride bıraktığımız tarihtir.

*İyileşen vaka sayısı ile toplam vaka sayısı arasındaki fark azalıyor.

*Bu hafta ilk kez iyileşen hasta sayımız mevcut koronavirüs hasta sayımızı aştı.

*Belirttiğim sonuçlar tanı ve tedavideki başarı salgını kontrol altına aldığımızı kanıtlıyor.

*Aziz vatandaşlarım konuşmamın bu noktasına kadar bir cümlenin altını çizmeye çalıştım. Dedim ki Türkiye corona virüste mücadelesinde birinci dönemi tamamlamıştır.

*Şimdi yine altını çizerek ilave etmek istiyorum. Şu an mücadelemizin ikinci döneminde yeni dönemin ilk günlerindeyiz.

*Bu ikinci dönemde başarı yine bazı koşullara bağlıdır. Tedbir almak tedbirlere uymak başarının garantisidir.

*Tedbirsiz davranmak, tehdidin ortadan kalktığını varsaymaktır. Tedbir zorunludur çünkü tehdit devam etmektedir.

*Virüs şuanda öngöremeyeceğimiz bir dönem boyunca dünyada bu toplumda aramızda dolaşmaya devam edecektir. Virüs konuk olduğunuz yerde bindiğiniz asansörde, gittiğiniz berberde beklediğiniz otobüs durağında alışveriş yaptığınız markette kalabalığına karıştığınız caddede karışınıza çıkabilir.

*Bunu tam olarak bilemezsiniz. Hiç tanımadığınız bir taşıyıcıdan hastalığı kolayca alabilirsiniz.

*Salgın kontrol altına alınmıştır ama virüsle ilgili gerçekler değişmemiştir. Eviniz virüse karşı halen en güvenli ortam olmaya devam etmektedir.

*Bu gerçek elbette virüse karşı mücadele ederek kazandığımız serbestliklerden vazgeçmek anlamına gelmez.

*Bugüne kadar tedbirlere sıkı şekilde uyulmasaydı. Bulunduğumuz noktaya gelmemiz söz konusu olamazdı.

*Mücadelenin ikinci dönemindeyiz diyemezdik. Şimdi yaşama alanımız genişliyor fakat aynı tedbirleri daha geniş bir alanda uygulamaya geçiyoruz.

*Sosyal hayat için kontrolleri elimize alıyoruz.

*Her mücadelenin bir ödülü vardır.

*Gerçeklerin isteklerden farklı olduğunu kabul etmeliyiz. Başlayan yeni dönem bildiğimiz anlamda bir normalleşme dönemi değildir.

*Kısıtların biraz esnediği dönemdir. Hayatımızın sağlığımızı garanti edecek şekilde kısmen özgürleşmesidir.

*Yeni dönem tedbirlerle özlemlerin sentezidir. Başlayan günler 11 Mart’tan bu yana gösterdiğimiz çanın şimdiki ödülüdür.

*Ama bu ödül büyük ödül değildir. Hassas davranmazsak serbestlik yeni mecburiyetlere yol açar. Kontrolün kaybı ikinci bir dalganın davetlisi olacaktır.

*Bunu birçok ülkede gördük. Salgın yeni ölümlerle ilk başarıları adeta sıfırladı. Türkiye’de salgın mevcut şartlarda kontrol altına alınmıştır.

*Mayıs ayına kıyasla hazirana yönelik ön görülerimiz daha da somuttur. Koronavirüs tehdidi ortadan kalkmış değil. Bu son taşıyıcının tedavisi ve izolasyonu ile mümkün.

*Risk varlığını sürdürecek. Koronavirüs olayı 60 milyondan fazla insanın hayatını kaybettiği 2. Dünya Savaşı’ndan sonra bütün dünyayı ilgilendiren bir olaydır. Bu bilgi bile meselenin büyüklüğünü ortaya koymaktadır.

*Bu sebepler 2020 öncesi anlamında normal hayata dönüş fikri bütün dünyada yanlış bulunmaktadır. Tedbir kabiliyeti yüksek bir toplum olarak biz bu fikri benimsemek zorundayız.

*Normale dönmüyoruz yeni hayatın normalini oluşturuyoruz.

KONTROLLÜ SOSYAL HAYAT

*Önümüzdeki günlerde evlerimizden daha sık dışarı çıkacağız. Ev hayatından sosyal hayata geçiş artacak. Virüse karşı mücadelede yeni durumun kuralları tedbirleri olmalıdır.

*Kontrollü sosyal hayat ifadesi bunların bir özetidir.

*Bir arada olduğumuz tüm alanlar için yeni yaşam biçimidir. Özgür ama tedbirli bir hayat tarzına geçiyoruz.

*Kuaföre gideceğiz ama önce önlemlerin alınıp alınmadığına bakacağız. Alışverişimizi yapacağız ama yoğunluğa dikkat edeceğiz. Kontrollü sosyal hayatta uyulacak iki temel kural uygulanacak iki temel tedbir var.

*Birincisi dışarı çıkmamız gerekiyorsa mutlaka maske kullancağız. İkincisi sosyal mesafeyi dikkatli bir şekilde ayarlayacağız.

*Sosyal mesafe ayarlanmazsa maskenin tek başına yeterli olmayacağını bilmeliyiz. Maske ve sosyal mesafe birbirini tamamlayan iki tedbirdir.

*Bakanlığımızın geliştirdiği mobil uygulamayı kontrollü sosyal hayat döneminin son derece önemli ihtiyaçlarından biri olarak görüyoruz. Uygulama ücretsizdir. Mobil uygulama sizleri covid 19 konusunda yönlendirmek, karşılaşabileceğiniz riskleri en aza indirmek amacıyla geliştirildi.

*Bu uygulama ile bulunduğunuz ortam veya gitmek istediğiniz yerde ne ölçüde riskli durumla karşılaşabileceğinizi görebilir tedbir alabilirsiniz.

*Uygulama ilk günde 5 milyon 600 bin kullanıcıya ulaştı. Mobil uygulama marketlerinde en çok talep edilen üründür. Bugün anlık kullanıcı sayısı 1 milyonu aşmıştır.

*Asansörden stadyumu, pazar yerinden iş yerine sosyal hayatın her kısmına gerekli düzenlemeyi iş birliği ile yapmalıyız.

*Her şeyi fiziki etkileşimi asgariye indiren bir düzene kavuşturmalıyız.

*Toplumumuzun pratik zekası yeni hayatın olası güçlüklerine akılcı sağlıklı çözümler üretecek tedbirlerin uygulanması kolaylaşacak.

*Bütün insanlık salgına karşı benzer bir hayat yaşamaktadır.

GAZETECİLERİN SORULARINI YANIT

Bakan Koca, maskelere erişimle ilgili soruya, şu yanıtı verdi:

*Maske konusu özellikle yeni bir normalleşme sürecine giriyoruz; yani bu sürecin ikinci dönemi. Bizim kontrollü sosyal hayat olarak tanımladığımız bu dönem. Bu dönemde daha bir normalleşme kısıtlı da olsa serbestliğin de olsa bu dönemde maskeye ihtiyacın daha fazla olacağını biliyoruz.

*Bizim daha çok özellikle eczaneler üzerinden 30-65 yaş dönem için 10 günde bir 5’li paket ücretsiz uygulamamız vardı.

*39 küsur milyon kişiye mesaj gitti ve dağıtım yapıldı. Şu ana kadar 160 milyonu buldu maske sayısı. İhtiyacı daha fazla olabilecek vatandaşımız olacak bu dönemde. Evde kalmayıp kısıtlı serbestliğin olduğu ihtiyacı daha fazla olabilir.

*Gidermek anlamında yüksek bir fiyat olmamak kaydıyla, taban fiyatı belli olan dönem olacak.

*Bununla ilgili ayrıca buna ilave olarak yani ücretsiz mesaj da gönderip verdiğimiz maskeler dışında vatandaşın ihtiyacı olduğunda maskeye erişebilmek için market, eczane, medikal marketlerden alabilmelerinin önü açıldı. Yarın en geç Cuma günü itibarıyla Ticaret Bakanlığımızın bununla ilgili açıklaması olmuş olacak.

*Reçeteyle düzenlenen bu maskeyi vatandaşımızın kullanmasını önermediğimiz sağlık çalışanların ve özellikle hekimlerin kullandığı maske, bu sadece eczanelerde satılıyor, bunda sorun yok oralardan alınabilir.

“ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA MESLEK GRUPLARINA REHBERLER YAYINLAMIŞ OLACAĞIZ”

*Önümüzdeki haftayla ilgili alınabilecek tedbirlerde özellikle meslek gruplarına rehberler yayınlamış olacağız. Bilim Kurulu kuaföre giderken, giyim mağazasına giderken o işletmenin uyması gereken kurallar ve oraya nasıl gidilmesi kurallarını bildiren rehberler yayınlanacak.

*Bilim Kurulumuz bütün sektörlere bu rehberleri düzenleyecek. Rehberler hazırlanıp ilgili kurumların açıklamalarıyla ve ilgili işletmelerde de görülebilecek şekilde rehberlerin hazırlığı tamamlanmış olacak.

LİGLERİN BAŞLAMASI

*Bilim Kurulu’na bu anlamda gelen, görüşülen federasyon kararıyla ilgili öncesi ve sonrası bir durum söz konusu olmadı. Dün bir görüşmemiz oldu sayın Başkanımızla. Bununla ilgili bir açıklama da yapmıştık.

*Orada da net ifade etmeye çalışmıştım. Özellikle futbol hassas bir konu. Geniş kitleleri ilgilendiren bir alan ve burada kararı vermesi gereken federasyonun kendisi olduğunu özellikle ifade etmiştim.

*Federasyonun özgür iradesinin kararını verebileceğini, bakanlık olarak asla öneri, yaklaşım ve katkıda bulunmak istemediğimizi ifade etmiştim. Bugün yapılan açıklamalarda gördüğümüz şeklinde şu dönemde federasyonun sağlık kurulunun olduğunu biliyoruz. Sağlık kurulunun bu süreci nasıl yönetmeleri gerektiğiyle ilgili bir çalışma olduğunu biliyoruz.

*Özgür, kendi iradeleriyle kararı federasyon zaten verdi, dolayısıyla bundan sonraki sorumluluk da federasyonundur. Sağlık kurulu bu anlamda almış olduğu kararlar, tedbirler noktasında federasyon bu kararı alabiliyorsa karar kendisidir, sorumluluk da bu anlamda federasyonundur.

“GELECEK HAFTA BAŞLAMIŞ OLACAĞIZ”

*Toplu taramalarla ilgili TÜİK’le birlikte Türkiye genelinde bu salgının derecesini, taşıyıcılğı, hastalık durumunu görmek istiyoruz. TÜİK’le çalışma yapıyoruz. Kaç kişiye yapılabileceği netleşmiş oldu.

*Hem PCR hem de antikor testini yaparak, taşıyıcılığı, koruyuculuğu ve de hastalık durumunu ortayla koyan geniş, belki de bu anlamda dünyada örneği az bulunan bir çalışma olacak, çünkü bölgesel olmayacak, bütün Türkiye’yi ilgilendiren bir çalışma olacak.

*Bize önerilen Türkiye çapında ki biz öyle istiyoruz, 150 bin kişi taranmış olacak. Örneklem yöntemiyle bütün Türkiye’de hem PCR hem antikor taraması. Bu tedbirlerimizi şekillendirmek anlamında önemli olacak.

*Gerçekten dünyada bu kadar geniş yapılan çok önemli bir araştırma olacak. Buna gelecek hafta başlamış olacağız.

65 YAŞ ÜSTÜ MASKE ALABİLECEK Mİ?

*Bu dönemde hafta sonlarının özellikle önümüzdeki hafta içinde sokağa çıkma yasağı olduğunu biliyorsunuz. Sayın Cumhurbaşkanımızın açıklamalarıyla da topluma bildirilmiş oluyor. Bu hafta sonu için rahat söyleyebiliriz.

*Bu hafta sonu sokağa çıkma yasağının devam ettiğini, büyüklerimizle ilgili belli zaman diliminin serbest olduğunu biliyorsunuz. Önümüzdeki haftalar için de karar alındığında açıklanmış olur. Ama devamından yana olduğunu söyleyeyim.

*Maskeyle ilgili 65 yaş üstüyle ilgili her büyüğümüze 5’li paket göndermiştik. Yarından sonra Ticaret Bakanlığımız açıklamış olacak serbest alabilmenin önü açılmış olacak.

“İŞLETMELER KAPALI OLMAYA DEVAM EDECEK”

*Bilim Kurulu veya Bakanlığımızın veya herhangi bakanlığın veya hükümetimizin AVM’lerin kapatılmasıyla ilgili herhangi bir kararı olmamıştır. İşletmelerin kapatılması ile ilgili kararlar olmuştur.

*Lokanta, berber, restorenalar ve benzeri. AVM’lerin kapatılmasıyla ilgili herhangi bir karar olmadı. Kapatılması için gelmeyen bir kararın açılması için gelmesi gerekmiyordu. Zaten açıktı, işletmelerin kendileri bunu sürdürme noktasında olmadılar.

*Açılan ne oldu? Şu süreçte kuaför, berberler belli şartlara bağlı kalmak kaydıyla, giyimevi, zücaciye ve benzeri dükkanların açılmasıyla ilgili. Restoran, lokanta, kafeler AVM’ler açılıyor diye açılacak mı? Hayır açılmayacak. Öyle bir karar yok. AVM’leri işletme sahipleri açıyor olsa da şu süreçte bu işletmeler kapalı olmaya devam edecek.

*Bununla ilgili Cumhurbaşkanımızın ve herhangi bir bakanlığımızın açıklaması olmadı. Yani kapalı olmaya devam ediyor.

“YKS VE LGS KARARI HÜKÜMETİMİZİN BİR KARARIDIR”

*Üniversitelerle ilgili YKS ve LGS kararı hükümetimizin bir kararıdır. Bu alınan karar da zaten sayın Cumhurbaşkanımız tarafından açıkladı. Bundan sonraki süreçte imtihanların nasıl yapılması gerektiğiyle ilgili Bilim Kurulu’na gelmiş olacak.

*Bilim Kurulu’na biz bakanlık olarak görüşümüzü bildirmiş olacağız nasıl yapılmasıyla ilgili olarak.

“ESKİSİ GİBİ HERKES AVM’YE GİDİYOR OLMAYACAK”

*AVM’lerdeki durumla ilgili biz bütün bunları Bilim Kurulu değerlendirip, o AVM’lerde bulunabilecek kişi sayısını tespit ediyor olmuş olacağız. Eskisi gibi herkes AVM’ye gidiyor olmayacak. Bununla ilgili rehberler yayınlanıyor olacak.

*Her AVM’ye, işletmeye özel vatandaşlarımız hem internet sitelerinde bulabilecek hem de işletmelerde asılı olarak kalmasını istiyoruz. AVM’de belli bir sayıda kişinin olması istenmiyorsa girilemiyor olmuş olacak. Yeni dönemin kendine has kuralları olacak. Onun için kontrollü sosyal hayat diyoruz.

FİLYASYON ÇALIŞMALARI

*Vaka sayısı, vefat sayısı, özellikle filyasyon taramasında bulaşıcılığı gösteren çalışmaları gösteren oranımız var. Bir pozitif vakanın kaç kişiyi bulaştırdığı ile ilgili her bölgenin bu oranını biliyoruz.

*Bulaş oranını göz önüne alıyoruz. Bütün bunlar bize, nüfusa göre sayıları oranlamış oluyoruz. Özellikle kimi ilimizde kronik hastanın veya yaşlı hastanın vakaya veya vefat oranı dahil olmak üzere bunları da bir endeks olarak bu anlamda vaka sayısı azaldıysa, ölüm sayısı azaldıysa ve bulaş oranı yüksek değilse, kimisinde az olduğunu görüyoruz ama bulaş oranı bazı bölgelerimizde artabiliyor. Bizim mesela izin vermediğimiz iller oldu.

* Hem ölüm hem vaka oranları düşüktü ama bulaş oranı bölgenin özelliğini dikkate aldığımızda yüksek göründü. Onunla ilgili kısıtlama kaldırılmadı. 5-6 parametre ile bu değerlendirmeyi yapıyoruz.

REMDESIVIR

*Remdesivir anti-viral bir ilaç. 400 hasta için temin etmiştik. Önümüzdeki günler kullanmayı planladığımız bir ilaç. Sonuçlarıyla ilgili durumu aktarmış olacağız.

*TR-C 19 ilacının ise araştırma aşamasında olduklarını belirten Bakan Koca, “Şimdi ruhsatlandırma safhasında olmadığını biliyoruz. Araştırmaların önünü açan, destek sağlama noktasında gayret içindeyiz.

*Bu ilaçla ilgili araştırma safhasında olduğumuzu biliyoruz. Klinik araştırma safhasına geldiğini biliyoruz. Bununla ilgili müracaatın olmadığını, klinik safhasından sonra ruhsat safhasına gelecektir.