Piyasalarda son durum: Dolar ne kadar oldu?

Dolar/TL, Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz indiriminin ardından yükseldiği 8.9750 seviyesindeki yeni tarihi zirvenin hemen altında dalgalı seyir izlemeyi sürdürdü.

Piyasalarda TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun bugün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yapacağı açıklamalar, Ağustos ayı işsizlik ve ödemeler dengesi verileri, Hazine'nin altın cinsi iç borçlanmaları takip edilecek. Kavcıoğlu'nun da katılacağı Merkez Bankasının faaliyetleri hakkında bilgilendirme sunumu saat 14.00'te başlayacak.

REUTERS'IN HABERİ SONRASI YÜKSELİŞE GEÇTİ

Dolar/TL Cuma günü 8.9750'ye kadar yükselerek yeni tarihi zirvesini görmüş işlemcilere göre Reuters'ın "Erdoğan son TCMB başkanından da soğuyor" haberi de dolar/TL'deki yükselişte etkili olmuştu. İşlemciler ayrıca haberin yalanlanmasının da TL'de değer kazancı yarattığı belirtmişlerdi.

Dolar/TL'deki yükselişte ana belirleyiciler ise TCMB'nin para politikasına ilişkin endişeler ve dolardaki küresel değer kazancı. TCMB'nin ilk faiz indirimi mesajını vermeden önce 8.3 seviyesindeki dolar/TL şimdi 9'a doğru yükselişte.

Küresel olarak gıda ve enerji fiyatları başta olmak üzere dünyada enflasyon artıyor. ABD tahvil alımlarını azaltma ile pandemi dönemi adımlardan ilk kez sıkılaştırma yönlü adımlara bu yıl başlamayı değerlendiriyor. Gelişmekte olan merkez bankalarından bazıları ise sürpriz şekilde erken sıkılaştırma döngüsüne başladı.

Dünyada enflasyonun ne kadar geçici olduğu tartışılıp, sıkılaşma adımları ön plana çıkarken enflasyonda yükselişin devam ettiği Türkiye ise faiz indirimleri ile küresel trendden ayrışıyor.

TL'deki sadece Eylül ayı başından beri değer kaybı %8'e yaklaştı. Bu bile yaratacağı iki puana yakın geçişkenlik etkisiyle TÜFE'yi %20'li seviyelere tek başına yükseltebilecek bir neden. Enflasyon %19.58 ile iki buçuk yılın zirvesinde bulunuyor.

Ekonomistlerin faiz indirimi sonrası enflasyon tahminleri 2021 için yukarı çekilirken 2022 için yukarı yönlü revizyonlar çok daha büyük boyutta yapılmaya başlandı.

Geçen haftaki yatırımcı toplantısında ise katılımcıların verdiği bilgiye göre TCMB enflasyonda yükselişlerin geçici olduğunu, bunun koronavirüs sonrası normalleşme adımları nedeniyle oluştuğunu düşünürken geçici yükselişin yerini düşüşe bırakmasını bekliyor.

Kavcıoğlu, yatırımcı toplantısında yapılan faiz indirimine rağmen para politikasının yeterince sıkı olduğunu, çekirdek enflasyon göstergelerinin yakın dönem eğilimlerinde yavaşlama görüldüğü mesajı verdi.

Bankacılar geçen hafta gerçekleşen bu toplantıyı TCMB'nin Eylül ayında 100 baz puan ile başladığı faiz indiriminin tek seferlik mi olduğunu yoksa indirim döngüsünün ilk kararı mı olduğunu anlamak adına izlediler. Katılımcılar Eylül ayı kadar belirgin bir faiz indirimi mesajı almadıklarını ancak yine de sonraki adımın faiz indirimi olduğu izlenimi aldılar.

DÖVİZDE AÇILIŞ RAKAMLARI

Dolar/TL saat 08.35'te 8.9405/8.9500 seviyesindeydi. Euro/TL aynı saatte 10.3464/10.3583, sepet bazında TL 9.6434/9.6544 seviyesindeydi. Türkiye'nin 5 yıllık CDS'leri ise dün Nisan ayı ortasından bu yana zirvelerinin hemen altında 434/438 baz puandan kapandı.

Bugün takip edilecek veriler arasında ödemeler dengesi de yer alıyor. Reuters anketine göre cari işlemler dengesinin Ağustos'ta turizm gelirlerinin ve güçlü seyreden ihracatın etkisiyle 100 milyon dolar ile oldukça sınırlı açık vermesi, 2021 yılını ise 19.75 milyar dolar açıkla tamamlaması bekleniyor. Ankette Ağustos ayı için cari denge tahminleri 950 milyon dolar fazla ile 600 milyon dolar açık bandında yer alıyor.

Yıl sonu cari açık beklentileri salgın karşısında aşılamanın yaygınlaşması, güçlü seyreden ihracat performansı ve turizmde toparlanmanın etkisi ile önceki anketlere nazaran hafif düşerek 19.75 milyar dolar seviyesinde. cari açık geçen yıl yaklaşık 37 milyar dolar açık vermiş TL'nin değer kaybı nedeniyle lokallerin artan altın talebinin yarattığı yüksek ithalat burada belirleyici olmuştu.

KÜRESEL PİYASALAR

Reuters'da geçen hafta yayımlanan bir analizde de dikkat çekildiği üzere Erdoğan'ın yatırımların önünü açmak daha çok istihdam yaratmak için istediği düşük kredi faizleri politikası ile TCMB'nin faiz indiriminin çeliştiğini söyleyen akademisyenlere göre, uzun vadeli politikalara odaklanmadan sadece "günü kurtarmak" adına alınan kararlarla kalıcı düşük faiz ortamının oluşması mümkün değil.

Birçok bankacı faiz indirimlerinin devam etmesi halinde ani faiz artışlarına kısa sürede ihtiyaç duyulabileceği endişesini dile getirirken bu endişeler de TL'de baskı yaratıyor.

Küresel piyasalarda dolar, beklentilerin altında kalan ABD tarım dışı istihdam verisine rağmen Fed'in önümüzdeki ay varlık alımlarını azaltmaya başlayacağı beklentisinin etkisiyle yen karşısında iki buçuk yılın en yüksek seviyesine tırmandı. ABD tahvil getirileri verilerin desteğiyle yükselirken, 10 yıllık Hazine tahvilleri dört ayın en yüksek seviyesi olan %1.617'ye ulaştı ve doların faiz çekiciliğini artırdı.

Bankacılar, yabancı yatırımcıların zaten oldukça düşük seviyelerdeki Türkiye varlıklarından çıkış yönlü işlemlerine, lokallerin ise dolar/TL'deki devam eden yükselişte 260 milyar dolarlık döviz cinsi varlıklarından sınırlı kâr satışlarına devam ettiklerini belirtiyorlar. TCMB verilerine göre yabancılar faiz indirimi sonrası takip eden haftada Türkiye yatırımlarını yaklaşık 3.5 milyar dolar daha azalttılar.