Nasıl bir İzmir serisinde kent için müşterek veri konuşuldu

İzmir Büyükşehir Belediyesi İzmir Planlama Ajansı (İZPA) tarafından şehrin uzun vadeli vizyonunu ve stratejilerini şekillendirmek üzere hazırlanan İzmir Vizyon 2074 Çerçeve Belgesi için “Nasıl Bir İzmir” panel serisi devam ediyor. Toplam 8 panel ve 8 atölye çalışmasından oluşan ve Doç. Dr. Murad Tiryakioğlu moderatörlüğünde düzenlenen “Nasıl Bir İzmir” serisinin dördüncü paneli İzQ İnovasyon Merkezi’nde gerçekleşti. “Kent İçin Müşterek Veri” başlıklı panelin ilk konuşmacısı olan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Tuğçe Tezer, depremde yüzde 85’i yıkılan ya da hasar gören Hatay örneği üzerinden bir sunum gerçekleştirdi. 6 Şubat 2023 depremlerini şehir planlama perspektifinden değerlendiren Tezer, Türkiye’de deprem öncesinde 450 bin olan müteahhit sayısının depremin ardından gelen süreçte 646 bine yükseldiğine, bütün Avrupa’da ise sadece 25 bin müteahhit bulunduğuna dikkat çekti. Hatay’da deprem sonucunda meydana gelen hasara ilişkin verileri de paylaşan Tezer, kentte yıkımı artıran temel sebepleri kurumlar arasındaki koordinasyon eksikliği, plansız ve parçalı yapılaşma, gerekli önlemler alınmaksızın zayıf zemine yapılan inşaatlar ve yapı denetimi eksikliği şeklinde sıraladı.

Erensü müşterek kavramı üzerinde durdu
Tezer’in ardından söz alan Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sinan Erensü ise konuşmasında ‘müşterekler’ kavramı üzerinde durdu. Doğal müştereklerin kaybının, çitlenmesinin, kirlenmesinin ve bozulmasının önünde durulamadığını ifade eden Erensü, “Kamu malı veya özel mülkiyet de, örneğin bir sinema ya da pastane de müşterek olabiliyor. Müşterek olma hali, kent belleği ve müştereken kullanım durumuna göre değişiyor. Ancak müştereken kullanılmıyorsa, kamu malı olsa da müşterek olmayabilir” şeklinde konuştu. Aşağıdan yukarı doğru oluşan kent hareketlerinin merkezinde müşterekleşme pratiklerinin olduğunu belirten Erensü, müşterek verinin halk sağlığı, iklime uyum gibi başlıklarda büyük önem taşıdığını vurguladı.

“Veri görünür ancak kullanılmıyor”
Panelin son konuşmacısı olan İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Saka, şehir planlama süreçlerinde yapay zekâ kullanımının önemine değindi. Verinin görünür olmasına karşın kullanılmadığı hallerde bir değerinin olmadığını ifade eden Saka, afet süreçlerinde bu verilerin kullanımının büyük önem taşıdığını söyledi. Saka, veriye dayalı kentsel planlama uygulamalarının gerekliliğine işaret ederken eldeki verilerin trafik yönetimi, akıllı otopark, toplu taşıma optimizasyonu, çevresel izleme, enerji yönetimi gibi alanlarda kullanıldığı örnekler üzerinde durdu. Panel, konuşmaların ardından soru-cevap bölümü ile sona erdi.

Panel serisi devam ediyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi İzmir Planlama Ajansı tarafından kurgulanan “Nasıl Bir İzmir” çalışması, iki haftada bir tüm İzmirlilerin katılımına açık olarak gerçekleşecek paneller ve bunları takip eden atölye çalışmaları ile devam edecek. Çalışmanın, Vizyon 2074 Çerçeve Belgesi’ne önemli çıktılar sağlaması bekleniyor.