İzmir'de dev çevre yatırımları!

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in İzmir'in doğayla uyumlu yaşamın örnek şehirlerinden biri olması vizyonu doğrultusunda "Daha yeşil ve daha temiz bir İzmir" için son iki yılda önemli yatırımlar yapıldı. Küresel iklim krizinin etkilerini azaltmak ve dirençli bir kent inşa etmek için ulaşımdan, katı atık tesislerine, içme suyu, kanal ve arıtma tesislerinden, ekoparklara kadar pek çok çevreci yatırım hayata geçirildi. Doğayla Uyumlu Yaşam Stratejisi hazırlanarak, kentteki yeşil altyapının ve yeşil alanların artırılması için Türkiye'ye örnek birçok projenin temelleri atıldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin iki yılda çevre için yaptığı yatırımların tutarı 5,5 milyar lirayı aştı.

Önceliğimiz doğa
Doğayı korumak için her alanda mücadele verdiklerini söyleyen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, "Amacımız doğayla uyumlu, dirençli, refahı yüksek ve aynı zamanda biyolojik çeşitliliğini koruyan döngüsel bir şehir inşa etmek. Türkiye'de ilk defa İzmir için hazırlanan 'İzmir Yeşil Şehir Eylem Planı' ve 'Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı'nın ardından 'Doğayla Uyumlu Yaşam Stratejimizi" de yayınladık. 2030 yılına kadar İzmir'in yol haritasını çizdik. Bu doğrultuda 25 yenilikçi projeyi hayata geçiriyoruz. Yine İzmir’de 2030 yılına kadar sera gazını yüzde 40 azaltmayı hedefliyoruz. Yeşil altyapıyı, yeşil alanların artırılmasını, en temel altyapı önceliklerinden biri olarak kabul ediyor, kentte kişi başına düşen yeşil alan miktarını iki kat arttırmak için çalışıyoruz" diye konuştu.

Önceliğimiz insanların ve canlıların yaşam hakkını korumak
Toplu ulaşımda çevreci ve sürdürülebilir bir politika ile raylı sistem yatırımlarına ağırlık verdiklerini, bisiklet kullanımını artırdıklarını, çöpü bir ham madde olarak değerlendirmek için entegre katı atık tesislerini hayata geçirdiklerini söyleyen Soyer, "İzmir’de son iki yılda pandemiyi ve doğal afetlerin hemen her türlüsünü yaşadık. Gördük ki, afetlere ve salgınlara dirençli olmanın tek yolu, doğayla uyumlu bir yaşam sürmek. Enerji tüketimini azaltan ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yoğunlaşan pek çok çalışma yürütüyoruz. Şehrimizde insanların ve tüm diğer canlıların yaşam hakkını korumak için canla başla çalışıyoruz" dedi.

İzmir'de doğayla uyumlu bir yaşam kuruluyor
Türkiye’de yeşil altyapıyı, bir altyapı meselesi olarak kabul eden ilk ve tek belediye olan İzmir Büyükşehir Belediyesi, bu doğrultuda İzmir Yeşil Şehir Eylem Planı (İzmir YŞEP) ve Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı (İzmir SECAP) başlıklı iki önemli çalışmayı hayata geçirdi. Tüm bu çalışmaları kapsayan İzmir’in Doğayla Uyumlu Yaşam Stratejisi’ni de yayınladı. İzmir’in Doğayla Uyumlu Yaşam Stratejisi doğal afetlere dirençli, refahı yüksek ve aynı zamanda biyolojik çeşitliliğini koruyan döngüsel bir şehir inşa etme hedefinde 2030 yılına kadar İzmir’in yol haritasını çiziyor.

Temiz Körfez için
Körfez’i temizleyip yüzülebilir hale getirmek için yağmur suyu yatırımlarına ağırlık verildi. 72 kilometre ayrıştırma tamamlandı. Buca, Bornova, Konak ilçelerinde 62 kilometre uzunluğunda yağmursuyu hattı inşaatına başlandı. 2021 yılını yağmur suyu ayrıştırma yılı olarak ilan eden İZSU, yıl içerisinde 133 kilometrelik yağmur suyu hattı ile 120 kilometrelik yağmur suyu ana toplayıcı kanalları yapacak. 200 milyon liralık yatırımla Kemeraltı'nın altyapısı yenileniyor.

Arıtmada lider kent
Avrupa Birliği standartlarında arıtma sayısı ve kişi başına düşen atık su arıtma miktarı ile Türkiye'de ilk sırada yer alan İzmir Büyükşehir Belediyesi, Foça Gerenköy'de ileri biyolojik atık su arıtma tesisini hizmete aldı. Kemalpaşa Ulucak ile Mordoğan’da ileri biyolojik atık su arıtma tesisi çalışmaları sürüyor. Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi Çamur Çürütme Ünitesi’nde toplam 10 milyon 776 bin metreküp biyogaz ve 7 bin 534 ton kurutulmuş çamur elde ederek çimento fabrikalarında ek yakıt olarak kullanıldı. Bayraklı, Karşıyaka, Çiğli ve Gümrük Atıksu Pompa İstasyonlarına koku giderim sistemleri kuruldu.

Sağlıklı ve bol su
Özellikle çevre yerleşimler, ihtiyacı olan sağlıklı ve kesintisiz suya kavuştu. Toplam 605 kilometre içme suyu şebeke hattı ve 346 kilometre branşman hattı yenilendi. 129 adet yeni sondaj kuyusu açılarak alternatif su kaynakları kentlilerin hizmetine sunuldu. 103 sondaj kuyusu imalatı ise devam ediyor. Çandarlı, Foça ve Bornova ilçelerinde içme suyu arıtma tesisi yatırımı yapıldı. Kavaklıdere İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin yapımı tamamlandı. İZSU Genel Müdürlüğü iki yılda sağlıklı bir altyapı ve çevre için 1 milyar liranın üzerinde yatırım yaptı.

Çevreci ulaşım
Küresel iklim krizine karşı kentteki karbon salımını azaltmak için sürdürebilir ve çevreci ulaşım politikası izleyen İzmir Büyükşehir Belediyesi, son iki yılda raylı sistem yatırımlarında tarihi atılımlar yaptı. 414 milyon liralık yatırımla Çiğli Tramvayı’nın imalat çalışmaları başladı. 2 milyarlık yatırımla Narlıdere Metro inşaatı yüzde 75 oranında tamamlandı. 10 milyar lira bütçeli İzmir tarihinin en büyük yatırımı olacak Buca Metrosu’nun yapımı için ihale süreci başladı. 136 milyon 880 bin liralık yatırımla çevreci ve engelli kullanımına uygun Fethi Sekin ve Uğur Mumcu feribotları hizmete alınarak denizi ulaşımı güçlendirildi. Otobüs filosunun üçte biri yenilendi. Ülke genelinde tek kalemde yapılan en büyük otobüs ihalesine imza atılarak 647 milyon liralık yatırımla çevreci, yeşil motora sahip 364’ü tek seferde 4’ü engelli yurttaşların taşınacağı şekilde dizayn edilen 451 otobüs alındı.

ESHOT tüm enerji ihtiyacını güneş panellerinden sağlayacak
ESHOT'un tüm elektrik ihtiyacının güneşten karşılanması için Gediz Atölye'de bulunan GES'in ikinci etabı ile Çiğli Ataşehir ve Buca Adatepe tesislerinin çatılarına güneş enerjisinden elektrik üreten fotovoltaik paneller kurularak yıllık 4 milyon 260 bin kilovat/saat elektrik enerjisi üretilecek. Böylece ihtiyaç duyulan yıllık enerjinin yüzde 62’si güneşten sağlanacak. 2020 yılında Gediz Atölyesi'nde kurulu GES sayesinde 2 bin 155 tonluk karbondioksit salımı engellendi. Kent genelinde 65 adet otobüs durağı, güneş enerjisi santrali (GES) kurularak aydınlatılmaya başlandı. Bu sayı 225’e çıkarılacak. Tüm bu çalışmalar için 42,4 milyon lira harcanacak.

5 tesisin çatısına güneş paneli kuruldu
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in imzaladığı İklim ve Enerji için Başkanlar Sözleşmesi ile (Covenant of Mayors for Climate and Energy) yetki alanı içindeki sera gazları emisyonlarını 2030’a kadar en az yüzde 40 oranında azaltmayı taahhüt eden İzmir Büyükşehir Belediyesi, tesislerinin elektrik ihtiyacını yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılıyor. 4 milyon liralık yatırımla Seyrek Hayvan Barınağı, Bergama Mezbahası, Aliağa İtfaiyesi, Uzundere Çok Amaçlı Salonu ve Çiğli Aile Danışma Merkezi’nin çatısına güneş paneli kurdu. Bu çevreci tesisler sayesinde yılda 415 tonluk karbondioksit salımının önüne geçiliyor. 1.5 milyon liralık yatırımla Çeşme, Çaybaşı itfaiye hizmet binaları, Havuz İzmir ve Konak Tünelleri'nin işletiminin yapıldığı tesislerin çatısına 4 GES daha kurulacak.

İzmir'in çöpü elektrik enerjisi ve gübreye dönüşüyor
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in çöpün bir hammadde olarak görülüp değerlendirilmesi yönündeki politikası doğrultusunda İzmir'de evsel katı atıklar ekonomiye kazandırılıyor. 240 milyon liralık yatırımla Harmandalı'da depolanan atıklardan 140 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacak kadar elektrik enerjisi üreten biyogaz tesisi hizmete alındı. Bakırçay ile Küçük Menderes havzalarındaki yerleşimlere hizmet edecek kapalı sistem çalışan ve kokuya neden olmayan iki adet çevreci entegre katı atık tesisi kurulu. 446 milyon liralık yatırımla yapılan Ödemiş ve Bergama katı atık entegre tesislerinde 174 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacak elektrik enerjisi ve günde 162 ton gübre üretilecek. Harmandalı'da depolama sahalarını kent ormanına dönüştürme çalışmaları kapsamında 60 dönüm alan rehabilite edilerek, ağaçlandırdı. Günde 20 ton tıbbi atığın işlendiği Menemen Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi 45 milyon liralık yatırımla hizmete alındı. 20.6 milyon liralık yatırımla Bornova Gökdere'de sokak hayvanları için yeşil odaklı, Avrupa standartlarında rehabilitasyon ve sahiplendirme merkezi sonbaharda hizmete alınacak.

İzmir bisikletli ulaşımda örnek oldu
Küresel iklim krizine karşı çevreci, ekonomik ve sürdürülebilir bir ulaşım politikası benimseyen İzmir Büyükşehir Belediyesi, son iki yılda kentte motorlu ulaşımı azaltmak, bisikletli ve yaya ulaşımını artırmak için pek çok altyapı, uygulama ve teşvik projesini hayata geçirdi. Yeni bisiklet yolları yapıldı; BİSİM istasyonlarının sayısı 55'e, hizmet veren bisiklet sayısı 890'a çıktı. Tandem ve çocuk bisikletleri filoya dahil edilirken, ücretsiz bisiklet tamir istasyonları, toplu ulaşımda bisiklet kullanımını teşvik eden uygulamalarla İzmir bisikletli ulaşımda Türkiye'ye örnek oldu.

İzmir'de mavi bayraklı plaj sayısı artıyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı bünyesinde Mavi Bayrak Birimi kuruldu. Mavi Bayrak Birimi koordinasyonunda yürütülen çalışmalar kapsamında 2021 yılında mavi bayraklı plaj sayısı 66'ya çıktı.

İzmir Tarımı Türkiye’ye ilham oluyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Tarımı modeliyle kooperatifleşme temelinde kırsal kalkınmayı, doğru tarım uygulamalarıyla su kaynaklarını verimli kullanmayı ve şehri tarımda bir dünya markasına dönüştürmeyi hedefliyor. Son iki yılda kaybolmaya yüz tutmuş yerli tohum karakılçık buğdayı İzmir’in bereketli topraklarıyla yeniden buluştu. İklim dostu yem bitkisi üretimi başladı. Yerli tohum ve yerli hayvan ırkları öne çıkarıldı. Can Yücel Tohum Merkezi açıldı. İki yılda kooperatiflerden temin edilen 1 milyon 205 bin zeytin ve meyve fidanını çiftçilere dağıtıldı. Sasalı'da İklim değişikliği nedeniyle gelecekte olabilecek kuraklığa karşı toplumun bilgilendirileceği, tarımda doğru yöntemlerin uygulama seraları ile anlatılacağı İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi kuruldu. Büyükşehir bütçesinden merkez için 8.4 milyon harcandı. Çevre ve halk sağlığına ciddi tehditler içeren zirai ilaç ambalaj atıklarının toplanması projesi Menderes’ten başladı.

Orman yangınının yaraları sarılıyor
2019'da Seferihisar, Menderes ile Karabağlar ilçelerinin sınırları içindeki binlerce hektar ormanlık alanın kül olmasına yol açan büyük yangının yarattığı doğa tahribatını gidermek için Orman İzmir Kampanyası başlatıldı ve 1 milyon 570 bin TL toplandı. 121 bin 599 adet yangına dirençli fidan ve 2 adet konteyner temin edildi. Fidanların dikimi başladı. Şeytan Deresi, Evka-5 ve Menderes Değirmendere İZSU ağaçlandırma sahasına şuana kadar 18 binin üzerinde yangına dirençli fidan dikildi. 60 römork alındı ve her bir römorkun yüzde 30’luk kısmı Orman İzmir kampanyası bağışlarıyla karşılandı. İzmir’de doğan her çocuk için fidan dikimi de başladı. Menderes ve Seferihisar'da 408 üreticiye solucan gübresi dağıtıldı. Orman İzmir Kampanyası doğrultusunda Torbalı'da iklime ve yangına dirençli ağaçların yetiştirildiği özel fidanlığın yapımı sürüyor.

Yaşayan parklar geliyor
Büyükşehir, Orman İzmir kampanyasının en önemli hedefleri arasında yer alan, İzmirlilerin doğa ve ormanlarla bütünleşeceği 35 “Yaşayan Parklar” projesini hayata geçiriyor. İzMiras gezi rotasında kurulacak 35 Yaşayan Park için Yelki Olivelo, Gediz Deltası, Yamanlar Dağı ve Flamingo Doğa Parkı, Meles Vadisi gibi birçok farklı alan belirlendi ve her bir alanın planlama çalışmaları başlatıldı.

Beş yeşil koridor
İzmir’in tüm park alanlarının yeşil koridorlar aracılığıyla birbirleriyle ve şehrin doğal alanlarıyla bağlanması için ise beş ayrı güzergah belirlendi. Bu kapsamda Kuzey Rotası (Bostanlı-Yamanlar Vadisi), Güney Rotası (Kültürpark-Meles-Kaynaklar Köyü), Doğu Rotası (Yeşilova-Smyrna), Kuzeybatı Rotası (Bostanlı-Gediz Deltası) ve Güneybatı Rotası (İnciraltı Kent Ormanı-Yelki Olivelo) saptandı. Gediz Deltası’nın başlangıcında yer alan Flamingo Doğa Parkı projesi için ise çalışmalar hızlandırıldı. Avrupa Birliği’nin “HORIZON 2020” programı kapsamında hazırlanan ve 2,3 milyon avroluk hibe alınan “Urban Green Up-Doğa Esaslı Çözümler” projesinin önemli uygulamalarından biri Peynircioğlu Deresi'nde tamamlandı. Derenin kıyı kesimi ile Halk Park ve devamındaki güzergah üzerinde "kesintisiz bir ekolojik koridor" oluşturuldu. Büyükşehir düzenleme için 7.7 milyon liralık harcama yaptı. Akdeniz Havzası’ndaki en büyük sulak alan ekosistemlerinden biri olan İzmir’in Gediz Deltası'nın UNESCO Dünya Doğa Mirası Listesi'ne alınması için resmi adaylık başvurusunda bulunuldu.

"Daha yeşil bir İzmir" için
"Daha yeşil bir İzmir" için son iki yılda 17 milyon 712 bin liralık harcama ile 1 milyon 294 bin fidan dikildi. 2019’da 9 bin 555 m², 2020’de 81 bin 620 m² yeni park alanı yaratıldı.13.5 milyondan fazla bitki toprakla buluştu. Kente 799 bin metrekare yeni yeşil alan kazandırıldı. 5 milyon liralık yatırımla Menemen ve Çiğli Esentepe parkları hizmete girdi.17.3 milyon liralık yatırımla yenilenen Dr. Behçet Uz Rekreasyon Alanı Eylül ayında hizmete girecek. Buca Tınaztape Mahallesi'nde 26.6 milyon liralık yatırımla yapımına başlanan Portakal Vadisi ile 200 bin metrekarelik alan spor, sağlık, kültür aktiviteleri ile İzmirlilerin kent içinde nefes alacağı ekolojik kent parkına dönüşüyor. Kentlileri doğal ortamla buluşturmak için 55 bin metrekarelik alanda İnciraltı Terapi Merkezi projesi hayata geçiriliyor. Kadifekale’yi kent ormanına dönüştürmek için aromatik bitki dikimi devam ediyor. Kent içerisindeki yeşil alanlarda egzotik bitki türleri yerine, tümüyle Akdeniz’in ve İzmir Bölgesi’nin doğal florası kullanılıyor. Park ve bahçelere doğal floranın ekilmesi sağlanarak bölgedeki canlılar şehrin içine çekiliyor ve şehir içerisindeki yeşil alanların da ekosistem işlevi görmesi sağlanıyor.

Yeni ağaçlandırma sahaları oluşturuluyor
Orman İzmir kampanyasının bir uzantısı olarak İzmir’deki yeni ağaçlandırma sahaları belirlendi. Bornova Şeytan Deresi ikinci etap, Güzelbahçe Küçükkaya ve Menemen Süleymanlı'da toplam 500 bin metrekare alanın ağaçlandırılması için çalışmalar sürdürülüyor. Aralık 2019’da İzmirliler İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’le Bornova Şeytan Deresi’nde 50 bin metrekarelik alana zeytin, menengiç, dağ çileği, ahlat ve palumut meşesi gibi İzmir’de sayıları giderek azalan 6 bin 957 adet fidan dikmişti.