İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden Dikili’de su devrimi

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Dikili’nin bereketli topraklarını suya kavuşturan Dikili Yahşibey Sulama Göleti İletim Hattı Projesi’ni tamamladı. Dikili’deki 545 çiftçiye can suyu olacak proje, Yahşibey Sulama Göleti’ndeki su kaynağını, yüksek basınçlı damla sulama yöntemiyle toprakla buluşturarak kuraklığa karşı yüzde 50 su tasarrufu sağlıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından tamamlanan su tesisi, 62 kilometrelik hatla Yahşibey, Bademli ve Denizköy mahalleleri başta olmak üzere toplam 8 bin 600 dekar tarım arazisinin sulanmasına imkan sağlayacak. İklim krizi nedeniyle bölgede kuraklıkla mücadele eden zeytin üreticileri, projeyle yıllardır bekledikleri suya kavuşmuş olacak. Sulama göletinin kullanımıyla yeraltı su kaynakları da önemli ölçüde korunacak. Ön ödemeli akıllı sayaçlarla hizmete sunulan proje, Dikili Yahşibey Sulama Kooperatifi aracılığıyla çiftçiler tarafından kullanılabilecek.  
 
85 milyonluk can suyu yatırımı
Proje hakkında bilgi veren Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı Sulama Şube Müdürü Mehmet Hanifi Koçak, “Yahşibey Sulama Göleti, İl Özel İdaresi tarafından 2010 yılında başlayıp 2013’te tamamlandı. Sulama tesisi olmadığı için çiftçilerimiz o günden beri göletten yararlanamıyorlardı. Sulama göletinin İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne devriyle 2020 yılında su tesisinin oluşturulmasıyla ilgili çalışmalara başladık. Geçen yıl nisan ayında proje yüzde 60-65 seviyesindeydi. Bir yıllık sürede yüzde 100 seviyesine ulaşarak projeyi tamamladık. Toplamda 85 milyonluk bir yatırım gerçekleştirmiş olduk” diye konuştu.

 
8 bin 600 dekar tarım arazisi sulanacak
Gölette 3 milyon 100 bin metreküp su depolandığını söyleyen Hanifi Koçak, “Bununla 8 bin 600 dekar tarım arazisinin tamamını sulamaya açmış olacağız. Sistem kapalı sistem olarak tasarlandı. Göletten gelen su, burada filtre sistemine geliyor. Suyun içindeki katı maddeleri filtreliyoruz. Böylelikle bu atıkların damla sulama sistemlerini tıkamasını engelliyoruz. İki ana hattımız var. Birisi Yahşibey’e diğeri ise Bademli’ye gidiyor. Bademli’de tekrar ikiye ayrılıyor. Denizköy’e doğru hatlarımız devam ediyor. Toplamda 62 kilometre boru hattı döşedik. Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı olarak Başkanımız Dr. Cemil Tugay’ın vizyonuyla tamamen su tasarrufuna yönelik çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
 
Tarımda vahşi sulamanın önüne geçiliyor
Sistemin çalışmasıyla ilgili bilgi veren Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı Sulama Şube Müdürlüğü’nde görevli ziraat mühendisi Kemal Nazım Ergin ise yağmur sularını toplamak amacıyla yapılan gölette depolanan suyun yaklaşık 2 kilometrelik bir isale hattıyla filtrasyon tesisine gelip temizlendiğini belirterek “Su, borularla parsel başlarına kadar getiriliyor. Çiftçilerimiz, kendi parseline sistemi döşeyerek sudan faydalanıyor. Ön ödemeli sayaçlar ile çiftçi istediği kadar suyu bir bedel karşılığında alabiliyor. Eski tesisler, alan bazında sulamayla ücretlendiriyordu. Bu nedenle çiftçiler çok fazla sulama yapıyordu. Suyu bırakıp, tarlanın içini balçık haline getirebiliyordu. Şimdi parasını peşin ödeyeceği için hem suyu idareli kullanacaklar, hem de bitkinin istediğinden fazla suyu vermemiş olacaklar” ifadelerini kullandı.
 
Sulama alanı iki katına çıktı
Ön ödemeli sayaçla proje alanının da genişlemiş olduğunu belirten Kemal Nazım Ergin, sözlerini şöyle sürdürdü: “Normal şartlarda 1 litre saniye ile 10 dekar sulanırken, 1 litre saniye ile 20 dekar alan sulayabiliyoruz. Alanımızı ikiye katlayabiliyoruz. Bir birim sudan iki birim alan sulanmış oluyor. Eskiye oranla yüzde 50 su tasarrufu sağlamış oluyoruz. Şu an göletimiz 3 milyon 100 bin metreküplük hacme sahip, 8 bin 600 dekar alan sulanıyor. Normalde bu su ile 4 veya 5 bin dekar alan sulanabilir.  Bu teknolojik tesislerin en ideal şekilde kullanılması için çiftçilerimize eğitimler de vereceğiz.”

 
 
“Zeytinin hem verimi hem de kalitesi arttı”
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından 2023 yılında ilk etabı hizmete açılan projeden faydalanan zeytin üreticisi ve Dikili Yahşibey Sulama Kooperatifi Başkanı Hasan Basri Güneş, “Zeytinlerimizi sulamak için ağaçlarımızın çok fazla su ihtiyacı vardı. Her sene çok düşük verim alıyorduk. Son zamanlarda ise kuraklık nedeniyle verim alamıyorduk. Daha önceki sene, bir kısmı hizmete açılan tesisin suyuyla alanımızın bir kısmını suladık. 4-5 kat verim aldık. Sulayınca zeytinler daha dolgun oldu, kalitesi arttı. Yağlık yaparken bu defa sofralık beyaz zeytine döndük. 30 liradan zeytin satarken, sofralık zeytini 80-100 liraya satmaya başladık. Topraklarımız çok verimli. Son dönemde kuraklıktan dolayı verim düşmüştü ama bu su, can suyu oldu” diye konuştu.
 
“Sistemi kullanmak için damla sulama şart”
Projeden 500 üreticinin faydalanacağını öngördüklerini söyleyen Hasan Basri Güneş, “Şu an kooperatifimize 100’den fazla üye ortak oldu. Bu ilerleyen süreçte 500’e kadar çıkar. Çiftçilerimiz öncelikle kooperatifimize ortak olacak. Ortak olduktan sonra tesisat döşenecek, damla sulama yapılacak. Şartlarımızdan bir tanesi damla sulama. İhtiyaçları doğrultusunda sulama yapacaklar. Son zamanlarda su ihtiyacı arttı. Suyumuz sınırlı. O yüzden mutlaka damla sulama lazım. Bir de ağaçlardan daha iyi verim alabilmeleri için de damla sulama şart.  İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ve emeği geçen tüm personele teşekkür ederiz. Bize bu nimeti sundular. Allah razı olsun” ifadelerini kullandı.