Erdoğan açıkladı... Altınlar nerede?

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün partisinin il başkanları toplantısında yaptığı konuşmada Merkez Bankası (TCMB) altınlarına da değindi.

“Gece yarısı operasyonlarıyla döviz kurunu harekete geçirerek kur üzerinden faizleri ve enflasyonu yükselterek ülkemizi ekonomik krizlerin altında ezmek için defalarca atağa kalktılar” sözleriyle ülke ekonomisindeki sorunların kaynağı olarak bir kez daha yurt dışına işaret eden Erdoğan, “Biz yurt dışındaki altınların tamamını ülkemize getirmek ve döviz rezervlerimizi güçlendirmek suretiyle bu saldırılara karşı hazırlığımızı önceden yapmıştık” dedi.

Cumhurbaşkanı'nın bahsettiği konu, TCMB altınlarının yurt dışından Türkiye'ye getirilmesi.

Peki TCMB rezervinde ne kadar altın var, bu altınlar nerede saklanıyor?

TCMB'NİN NE KADAR ALTINI VAR?

25 Haziran 2021 tarihi itibarıyla TCMB'nin brüt altın rezervi 715 ton. Bu miktarın 328 tonu TCMB'ye ait. Zorunlu karşılık olarak tutulan bankaların altınları 196 ton seviyesinde. Hazine'nin 95 ton altını da TCMB brüt rezervine dahil ediliyor.

TCMB ayrıca, swap (takas) işlemiyle aldığı 96 ton altını brüt rezervlerde tutuyor.

TCMB brüt altın rezervlerinin parasal karşılığı ise 40,9 milyar dolar seviyesinde.

TCMB ALTINLARI NEREDE SAKLANIYOR?

2020 yılı bağımsız denetim raporuna göre, 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla TCMB'nin uluslararası standartta olan 716,3 ton, uluslararası standartta olmayan 2,8 ton altın mevcudu bulunuyor.

31 Aralık 2020'de 716,3 ton altının 458,2 tonu TCMB'ye aitti. TCMB malı altınların 45,6 tonu İngiltere Merkez Bankası'nda (BoE), 34 tonu TCMB'de, 378,6 tonu Borsa İstanbul'da saklanıyordu.

Bankalar zorunlu karşılık altını olan 172,2 ton altının 53,9 tonu İngiltere Merkez Bankası'nda (BoE), 118,3 tonu Borsa İstanbul'da saklanıyordu.

Teminat olarak verilen 22,4 ton altın, bankalar serbest altın deposu kaleminde olan 3,6 ton altın ve Hazine malı olan 60 ton altın da Borsa İstanbul'da saklanıyor.

Uluslararası standartta olmayan 2,8 tonluk TCMB altını da TCMB'nin İdare Merkezi'nde saklanıyor.

2014 yılında TCMB'nin yurt dışında 493,2 ton altını varken, bu rakam 2019'da 48,8 tona kadar geriledikten sonra 2020 sonunda 99,5 tona yükseldi.

İNGİLTERE'DEKİ ALTINLAR GETİRİLDİ Mİ?

Dolayısıyla, TCMB brüt altın rezervinin yaklaşık 99,5 tonu, 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla İngiltere Merkez Bankası'nda bulunuyordu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise bugünkü açıklamasında, yurt dışındaki altınların tamamının ülkeye getirildiğini söyledi.

Bu durumda iki ihtimal bulunuyor. Birinci ihtimal, Erdoğan’ın geçmiş yıllarda ABD Merkez Bankası'nda yani New York'ta ve Uluslararası Ödemeler Bankası'nda (BIS) yani İsviçre'deki TCMB altınlarının yurt içine getirilmesini kastediyor olması. Bu ihtimale göre, İngiltere'deki altınlar Londra'da durmaya devam ediyor.

İkinci ihtimal, Londra'dakiler de 2021 yılı içinde Türkiye'ye getirildi. Ancak ulaştığımız kaynaklar, bu ihtimalin zayıf olduğuna işaret ediyor.

TCMB sitesinde bu konuda güncel veri bulunmuyor. Bu veri sadece yıllık bağımsız denetim raporlarında yer alıyor.

Ulaştığımız TCMB kaynaklarından ise bu konuda bir geri dönüş olmadı.

GEÇMİŞTE NASILDI?

İngiltere Merkez Bankası'nda 2017 sonu itibarıyla 109,8 tonu TCMB malı altın, 265,6 tonu bankaların zorunlu karşılık altınları olmak üzere toplamda 375,4 ton TCMB altını saklanıyordu.

2018 sonunda İngiltere'de saklanan TCMB malı olan altın miktarı 5,9 tona geriledi. 2019 sonunda da rakam 5,9 tondu ancak 2020 sonunda İngiltere'de saklanan TCMB malı altın miktarı 45,6 tona yükselmişti.

2017 sonunda bankaların zorunlu karşılıkları olarak TCMB brüt rezervine dahil olan ve İngiltere'de saklanan 265,6 tonluk altın miktarı, 2018 sonunda 90,7 tona, 2019 sonunda 43 tona gerilemişti. 2020 sonunda bu rakam 53,9 tona yükselmişti.

ABD VE İSVİÇRE'DEKİ ALTINLAR TÜRKİYE'YE TAŞINMIŞTI

2016 yılı sonunda TCMB brüt altın rezervinin 28,6 tonu ABD Merkez Bankası'nda New York'ta saklanıyordu. Bu rakam 2017'de sıfırlandı ve Türkiye'ye taşındı. 2018, 2019 ve 2020 denetim raporlarında da TCMB'nin ABD'de altın saklamadığı görülüyor.

2017 yılında TCMB brüt altın rezervinin 18,7 tonu Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) bünyesinde İsviçre'de bulunuyordu. 2018'de İsviçre'deki altınlar da Türkiye'ye taşındı ve 2019 ile 2020 yıllarında İsviçre'de TCMB altını tutulmadı.

Son yıllarda ABD ile Türkiye arasındaki ilişkilerin gerilmesi ve ABD'den gelen yaptırım adımları, TCMB'nin altınlarının yurt dışından yurt içine taşınmasında etkili olmuştu.