Dolar tarihi zirvede, gözler enflasyon verilerinde!

Tüketici Fiyatları Endeksi’nin (TÜFE) eylül ayında gıda fiyatları, doğalgaz ve elektrik zamlarının da etkisiyle aylık yüzde 3,8 artması yıllık bazda ise 24 yılın yeni zirvesi olan yüzde 84,63’e yükselmesi bekleniyor.

Reuters’ın 11 katılımcıyla gerçekleştirdiği ankette Eylül ayı için yıllık enflasyon tahminleri yüzde 83,5 ila yüzde 85,35 arasında yer alıyor. TÜFE en son Temmuz 1998 döneminde yüzde 85,3 artış kaydetmişti.

KASIMDA ZİRVEYİ GÖREBİLİR
Ankette yıl sonu tahmini yüzde 72,25 oldu. Yıl boyunca yapılan anketlerde 2022 yılsonu tahminleri Rusya-Ukrayna savaşının enerji ve tahıl fiyatlarına etkisi ve TL’nin değer kaybı sebebiyle sert yükselirken son üç aydır tahmin revizyonları sınırlı kalmaya başladı.

Ekonomistler bugünkü veriyi takip edecek iki aydan birinde enflasyonda tepe noktanın görüleceğini tahmin ediyorlar. TL’de yeni bir değer kaybı trendi oluşmaz ise yıllık enflasyon kasımdaki zirveden yönünü aşağı çevirecek. Enflasyonun önümüzdeki yıl gerçekleştirilecek seçimler öncesi ne kadar düşüş göstereceği piyasada yakından takip edilecek.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Türkiye’nin önümüzdeki yılın ilk ayları itibarıyla enflasyon sorununu arkada bırakacağını açıklamıştı.

Hükümet düşük faiz ile üretim ve ihracatı destekleyen bir ekonomi programı uygulayarak kronik cari açığı fazlaya çevirerek enflasyon ile mücadele etmeyi hedefliyor.

DOLAR YÜKSELİŞTE
TCMB son iki ayda politika faizini 200 baz puan indirirken ilk indiriminden beri TL, dolar karşısında yüzde 3,2 değer kaybederken dolar/TL bu sabah saat 08.59’da 18,5010/18,5600 seviyesindeydi.

TL dolar karşısında son bir ayda benzer para birimlerinden daha sınırlı kayıp yaşadı. TL’de günlük olarak sınırlı kalan ancak her gün görülen kayıplar bir aydan uzun süredir devam ediyor.

Son bir ayda ruble ve peso, dolar karşısında değer kaybetmeyen nadir iki para birimi oldu. TL ise yüzde 1,7 değer kaybı yaşasa da en iyi performans gösteren üçüncü para birimi oldu. Benzer para birimlerinde yüzde 8’e ulaşan kayıplar görüldü.

Birikimli olarak bakıldığında ise TL, nisan sonundan beri yüzde 20, yılbaşından beri yüzde 29, son bir yılda ise yüzde 54,8 değer kaybetti. TL geçen yıl da yüzde 40’ın üzerinde değer kaybı yaşamıştı.

TL birikimli olarak hâlâ gelişmekte olan ülkeler arasında son bir yıl ve daha uzun vadede en kötü performans gösteren para birimi olma özelliğini taşıyor.

SEÇİM BEKLENTİLERİ
Enflasyonun geldiği seviyeler, TL’deki birikimli kayıplar hane halkını zorlarken önümüzdeki yıl gerçekleşecek seçimlere etkisi de piyasalarda takip ediliyor.

Hükümet enflasyonun yarattığı negatif etkiyi ortadan kaldırmak için diğer ülkelerden daha güçlü olan bütçesini kullanmaya devam ediyor. Asgari ücret, memur emekli maaşlarında “yüksek” artış, emeklilikte yaşa takılanlar çalışmaları devam eden ve yılbaşına kadar netleşmesi beklenenler konular arasında. Seçim öncesinde sosyal ödemelerde de belirgin artış öngörülüyor.

Çalışmalarına üç aylık aranın ardından haftas onu başlayan TBMM’de görüşülecek ilk ekonomi yasası ile 2 BİN TL’nin altındaki borçları kapsayan 10 milyon icra dosyası tasfiye edilecek. Teklif ayrıca şirketlerin çalışanlarına 1000 TL’ye kadar elektrik doğalgaz yardımı yapılması halinde bunun vergi veya sigorta primi ödemelerinden düşebilmesini de içerecek.

Torba teklif ile Kredi Yurtlar Kurumu’na olan borçların faizleri silinmesi, Kur Korumalı Mevduat Sistemi’nin (KKM) bir yıl daha uzatılması, şirketlerin çalışanlarına yemek ücretlerini nakit verilmesi halinde de vergi istisnasının uygulanması yer alacak.